Hieronder staat telkens een korte beschrijving van de klachten waarvoor je bij mij als psycholoog terecht kan. Als eerstelijnspsycholoog kan je me contacteren voor lichte tot matige psychische klachten. Het is niet altijd eenvoudig om meteen de juiste psycholoog of psychotherapeut te vinden voor jouw problemen. Daarom verwijs ik je indien nodig ook door naar een andere psycholoog of psychotherapeut in de groepspraktijk waar ik werk, zodat je zo goed mogelijk geholpen wordt.
Angst
Angst is een normale reactie op een bedreigende situatie. Wanneer de angst er echter voor zorgt dat je niet meer goed functioneert, spreekt men van een angststoornis of een fobie. Dit kan bestaan uit:
• Overmatig piekeren
• Paniekaanvallen
• Hyperventilatie
• Faalangst
• Sociale angst
• Specifieke angst (bv. voor honden)
• ...
Angst ontstaat vaak uit een soort negatieve inbeelding van onszelf of van situaties die meestal niet overeenkomt met de realiteit. Onze natuurlijke reactie tegen angst is hetgeen waarvoor we bang zijn uit de weg te gaan en te vermijden. Iemand die bijvoorbeeld schrik heeft in sociale situaties, zal steeds minder en minder contact opzoeken met andere mensen. Maar hierdoor maak je de angst op termijn alleen maar groter en ga je bepaalde, soms leuke activiteiten niet meer doen.
Dwang (obsessieve-compulsieve stoornis)
Dwang of een obsessieve-compulsieve stoornis bestaat uit dwanggedachten en/of dwanghandelingen. Dwang hangt samen met angst en is een manier om met spanning en onrust om te gaan.
Dwanggedachten zijn hardnekkige gedachten die ongewenst zijn, men niet of moeilijk van zich af kan zetten en die voor angst zorgen. Soorten dwanggedachten zijn:
• Geloof: bv. een gebed moeten opzeggen telkens wanneer je een kerk voorbij wandelt
• Agressief: bv. een drang om een kind pijn te doen
• Seksueel: bv. angst hebben om iemand te misbruiken
Dwanghandelingen zijn steeds herhalende gedragingen die worden uitgevoerd om minder angstig en onrustig te worden. We hebben allemaal bepaalde rituelen in ons leven, dat is normaal. Maar bij een dwangstoornis wordt er bijvoorbeeld niet één keer, maar meerdere keren gecontroleerd of de deur van de auto wel op slot is. Soorten dwanghandelingen zijn:
• Wasdwang: bv. je handen overmatig wassen
• Poetsdwang: bv. je huis volledig ontsmetten na een bezoek van een vriend
• Teldwang: bv. alles tellen voor je iets doet
• Controledwang: bv. herhaaldelijk controleren of je gasfornuis wel uitstaat
• Trichotillomanie: bv. eigen hoofdharen uittrekken
Depressie
Een depressie is een stemmingsstoornis die wordt gekenmerkt door een periode met een verlies aan levenslust en zware neerslachtigheid. Andere kenmerken zijn:
• Weinig interesse
• Veel/weinig slapen
• Veel/weinig eten
• Minder energie
• Piekeren
• Schuldgevoelens
• Lage zelfwaarde
• Wanhoop
• Suïcidegedachten
• ...
Je kan een depressie krijgen door bepaalde aanleidingen in je leven zoals een relatiebreuk, ontslag op het werk of het verlies van een dierbaar persoon. Maar een depressie kan soms ook de kop op steken zonder dat er een specifieke oorzaak is.
Stress
Het is normaal dat je je af en toe wat gespannen voelt, bijvoorbeeld wanneer je als student examens hebt of als je op sollicitatiegesprek gaat. Zolang je tussendoor kan ontspannen, is er meestal geen probleem. Maar wanneer de spanning blijft aanhouden en je je niet meer kan ontspannen, is er sprake van overmatige stress. Dit kan je herkennen aan:
• Opgejaagdheid
• Overgevoeligheid
• Meer fouten maken
• Snel geïrriteerd
• Besluiteloosheid
• Fysieke klachten
• Slapeloosheid
• Eetproblemen
• ...
Stress kan voorkomen op verschillende domeinen: op het werk, thuis, in relaties, ... Men spreekt ook van het spillover-effect. Personen die spanning hebben thuis, zullen op het werk ook meer gestresseerd zijn en omgekeerd.
Stress ontstaat doordat je een situatie als bedreigend ervaart en je denkt dat je de situatie niet (meer) de baas kan. Stress is dus voornamelijk een gevolg van onze gedachten. Hoe wij denken over een situatie, bepaalt ook onze gevoelens. Je voelt je gefrustreerd, opgejaagd of neerslachtig. Deze gevoelens bepalen vervolgens ook ons gedrag. De ene persoon zal de dag voor een sollicitatie nog iets gaan drinken met vrienden, terwijl een andere persoon nachten niet kan slapen. Deze 3 ''G's'' staan in interactie met elkaar en beïnvloeden elkaar.
Overmatige stress kan leiden tot weinig zelfvertrouwen, weinig levenslust, vermoeidheid, hoofdpijn, migraine en zelfs depressie of burn-out. Stress voorkomen kan je niet altijd, omdat het deel uitmaakt van ons leven. Maar je kunt wel leren om er constructiever mee om te gaan.
Burn-out
Burn-out betekent letterlijk opgebrand zijn. De belangrijkste kenmerken zijn:
• Vermoeidheid: je voelt je lichamelijk en/of geestelijk uitgeput. Je batterij is helemaal leeg en geraakt niet meer opgeladen.
• Controleverlies: je hebt geen controle meer over je emoties en je kunt je nog moeilijk mentaal op iets focussen.
• Mentale afstand: je voelt je minder betrokken en hebt de neiging om je werk op automatische piloot te doen.
Een burn-out en een depressie lijken op elkaar, maar toch is er een verschil. Een burn-out heeft specifiek te maken heeft met het werk en is vooral het gevolg van blijven doorgaan ook al kan je niet meer, terwijl een depressie eerder een algemene negatieve stemming is dat gepaard kan gaan met een gevoel van leegte en het stellen van levensvragen.
Zowel de context van je werk maar ook je persoonlijkheid kunnen een rol spelen in het ontstaan hiervan. Mensen die gevoelig zijn voor een burn-out, zijn vaak perfectionistisch, gedreven, plichtsbewust en leggen de lat hoog voor zichzelf.
Piekeren
Vaak samenhangend met boven- en onderstaande klachten maar ook los daarvan, kan je veel last hebben van piekeren. Piekeren betekent dat je rondjes draait in je hoofd over problemen waar je niet uit geraakt. Waarover piekeren we?
• Financiële zorgen
• Problemen op het werk
• Relationele moeilijkheden
• Gezondheid
• ...
Waarom piekeren we? Omdat we "denken" dat we hiermee iets aan onze problemen kunnen doen, maar dit is eigenlijk niet het geval. Ongeveer 95% van ons piekeren gaat over dingen waar we eigenlijk niets aan kunnen doen, zoals gebeurtenissen in het verleden. Er is dan ook een belangrijk verschil tussen piekeren en helpende gedachten.
Piekeren:
• Algemeen denken in cirkels over een probleem
• Niet tot een oplossing komen
• Destructief
Helpende gedachten:
• Specifiek denken over een probleem
• Tot een oplossing komen
• Constructief
Bij piekeren over het verleden spreken we van een depressie, bij piekeren over de toekomst van angst. Dit laatste wordt ook wel negatief "voordenken" genoemd over dingen die in de realiteit meestal niet gebeuren.
Zelfvertrouwen
Zelfvertrouwen betekent dat je vertrouwen hebt in jezelf. Door bepaalde gebeurtenissen in ons leven kan dit vertrouwen aangetast worden, bijvoorbeeld door pesterijen of afwijzing door anderen. Iedereen is af en toe wel eens onzeker, maar soms kan je functioneren hierdoor belemmerd worden, bijvoorbeeld door:
• Niet op te komen voor je mening
• Geen initiatief te nemen
• Moeilijkheden in sociale relaties
• Activiteiten te vermijden
• ...
Zelfvertrouwen leer je terug stap per stap opbouwen door je zelfbeeld te verbeteren en te leren om jezelf graag te zien. Hierdoor leer je ook om op te komen voor jezelf en assertiever te worden.